We kennen het allemaal: dat moment waarop je hoofd volloopt, je creativiteit opeens weg lijkt te zijn en je geen helder besluit meer kunt nemen. Dat is geen kwestie van ‘je best doen’, maar heeft alles te maken met hoe ons brein in elkaar zit. Deze bestaat grofweg uit drie delen, die in samenwerking zorgen dat we kunnen overleven, voelen én nadenken:
- Het reptielenbrein: dit oudste deel zit onderaan, vlak bij de ruggengraat. Dat is niet voor niets: zenuwprikkels hoeven zo maar een klein stukje af te leggen. Denk aan hoe snel je je hand terugtrekt van een hete pan, nog voordat je beseft dat je je brandt. Dit deel regelt dus razendsnelle reflexen en basisfuncties als ademhaling en hartslag.
- Het limbisch systeem: meer naar het midden van het brein ligt ons emotionele centrum. Hier ontstaan gevoelens, herinneringen en de behoefte aan verbinding met anderen.
- De neocortex– helemaal bovenop ligt het jongste breindeel. Hier vinden de meer ‘luxueuze’ functies plaats: creatief denken, plannen maken, reflecteren en problemen oplossen.
Wanneer je onder druk staat of stress ervaart, wordt dat geregistreerd in het limbisch systeem en neemt het reptielenbrein vaak de leiding. Heel nuttig als je plotseling moet reageren op gevaar, maar minder handig wanneer je eigenlijk rustig wilt nadenken of een creatieve oplossing zoekt. Je merkt dan dat het lastiger wordt om toegang te krijgen tot de neocortex: je voelt je ‘blokkeren’, kunt niet meer helder nadenken en je inspiratie droogt op.
Stress is lang niet altijd duidelijk voelbaar. Het kan onbewust je systeem beïnvloeden. Misschien herken je dat je na een drukke werkdag gespannen schouders hebt en dat niet in de gaten hebt gehad. Of dat je sneller prikkelbaar reageert op een klein ongemak, zonder meteen te beseffen dat er spanning onder zit. Ons brein en lichaam staan dan al langere tijd ‘aan’, zonder dat we het in de gaten hebben.
Belangrijk om te weten: wanneer je neocortex als het ware ‘offline’ gaat, gebeurt dat volledig automatisch. Het is een reactie van het autonome zenuwstelsel, waar je geen bewuste controle over hebt. Het betekent dus niet dat je zwak, dom of fout bezig bent. Het is simpelweg hoe je lichaam je probeert te beschermen.
Hier kan massagetherapie een waardevolle rol spelen. Een massage brengt je lichaam in een staat van rust en veiligheid. Je ademhaling verdiept zich, je spieren ontspannen, en je zenuwstelsel krijgt het signaal dat er geen dreiging is. Daardoor kan de spanning in het reptielenbrein loslaten en ontstaat er ruimte voor de neocortex om weer mee te doen. Veel mensen ervaren na een massage dat ze zich emotioneel lichter voelen, meer overzicht hebben en weer kunnen vertrouwen op hun creativiteit.
Massage is dus niet alleen een moment van ontspanning, maar ook een manier om je brein opnieuw in balans te brengen – zodat alle drie de delen weer met elkaar kunnen samenwerken.