Het autonome zenuwstelsel is ons interne veiligheidssysteem. Het zorgt voor de basale werking van het lijf; lichaamstemperatuur, hartslag, etc. En als je tijdens het koken een te hete pan oppakt, heb je deze al losgelaten vóór je je bewust bent van het gevaar op blaren of erger.
Door vroegkinderlijk trauma wordt het autonome zenuwstelsel ontregeld, te scherp afgesteld. Om erger te voorkomen zet deze de tijd stil en verwerkt toekomstige situaties alsof het nog ‘toen’ was, met de verhoogde paraatheid die nodig was tijdens de periode van het opgelopen trauma. Hierdoor kan je het gevoel krijgen alsmaar ‘aan te staan’ of voel je je opgejaagd, alert. Je zenuwstelsel legt de prikkels als het ware onder een vergrootglas en reageert sterker dan waar de situatie van dat moment aanleiding toe zou geven zonder de opgelopen ontregeling. Het wil je beschermen wanneer je omgeving dat niet kan.
Vanuit ons overlevingsinstinct (zie blog hierover) gaat veiligheid vóór welbevinden.
Deze verhoogde paraatheid word je nieuwe normaal. Je weet niet beter dan dat je je zo voelt en functioneert ogenschijnlijk alsof er niets aan de hand is.
De kans is groot dat je geleidelijk aan lichamelijk klachten krijgt, voortkomend uit het overspannen zenuwstelsel. Lage rugklachten, spanningen in je schouders en nek, migraine, pijn rondom je heupen of in je voeten, ontregelde darmen. Allemaal signalen van je lijf om aan te geven dat de ontregeling het functioneren verstoord. Je zenuwstelsel wordt overvraagd en geeft continue prikkels af aan je lijf om paraat te staan. Ook wanneer er ogenschijnlijk niets aan de hand lijkt te zijn. Dit kunnen we lang volhouden.
Wanneer we in ons volwassen leven op impact volle gebeurtenissen botsen kan het echt mis gaan. Scheiding, ontslag, onvervulde kinderwens, het verlies van een dierbare; het overspannen stelsel, en daarmee je lijf, kan het niet meer bolwerken. De klachten kunnen plots verergeren, je doorzettingsvermogen schiet tekort.
Gelukkig valt er iets aan te doen.
Het leren herkennen van de reflexen vanuit je zenuwstelsel op uiteenlopende dagelijkse situaties kan het geleidelijk weer tot rust brengen. Opmerken dat een situatie je meer doet dan ogenschijnlijk logisch lijkt, en leren zien dat daar een oude ervaring in meespeelt. Dan kan het alarmniveau beetje bij beetje worden afgeschaald tot een gezond niveau.
Doordat je haast je hele leven met je ontregelde zenuwstelsel leeft is het een vrijwel onmogelijke opdracht deze zelf te kalmeren. Een professional die met je meekijkt, ruimte en steun biedt om je gevoeligheden te onderzoeken zal een welkome steun blijken.
Reactie plaatsen
Reacties